Amalgam Dolgular Mutlaka Değiştirilmeli midir?

Kanal tedavisi uygulanmış bir diş normal şartlarda bir ömür boyu ağızda kalır ve diğer sağlıklı dişler gibi fonksiyona devam eder. Ancak bazen bu dişler de ağrı yapmaya başlar. Ağrı başlangıçta sadece diş üzerinde çiğneme yapıldığında oluşur, zamanla şiddeti artar ve tedavi yenilenmediği sürece şiddetlenir, apseye dönüşebilir. Kanal tedavisi uygulanmış dişte ağrı oluşmasının en büyük nedeni yeniden gelişen enfeksiyondur.

Yeni yapılan kanal tedavisine rağmen bazı dişlerde iyileşme görülmez. Şayet:

1. İlk kanal tedavisi sırasında köklerdeki mikroplar başarılı bir şekilde dezenfekte edilemez ise
2. İlk kanal tedavisinde kök boşlukları mikropların tekrar girişini engelleyecek şekilde, homojen olarak doldurulamaz ise
3. İlk kanal tedavisi sırasında dişte bulunan bütün köklere tedavi yapılmaz ve gözden kaçırılır ise
4. İlk kanal tedavisinden sonra dişin üzerindeki dolgu kırılır veya üzerindeki kaplama özellikle diş eti seviyesinde açık kalır ise
5. İlk kanal tedavisi sırasında kullanılan ekipmanın sterilizasyonunda sorun yaşanmış ise
6. İlk kanal tedavisinden sonra ilgili dişte yeniden çürük oluştu ise
7. İlk kanal tedavisinde kök kanalı içerisinde kanal aleti kırıldıysa ve bu bölge etkin olarak dezenfekte edilememiş ise
8. İlk kanal tedavisinden sonra dişte kırık veya çatlaklar oluştu ise, bu boşluklardan yeniden mikroorganizma girişi olur ve diş cansız olsa dahi yeniden enfeksiyon oluşur.
    

İkinci defa kanal tedavisinin tekrarlanması (Retreament)

Yukarıda belirtilen gerekçelerden dolayı, bazı dişlerde ikinci defa kanal tedavisi yeniden tekrarlanmak durumunda kalınırsa bir Endodonti uzmanına başvurmak gerekir. Üç boyutlu görüntüleme (Dental Tomografi) yöntemi ile sorunun nedeninin tam olarak belirlenmesini takiben, hekiminiz retreatment uygulandığında elde edilebilecek başarı oranı ile ilgili bilgilendirmeyi net olarak yapabilecektir. Retreatment işlem aşamaları ilk kanal tedavisine benzemekle birlikte, bu işlem sırasında daha farklı ekipmanların ve ilaçların kullanılması gerekir. İnatçı enfeksiyon varlığında, genellikle tedavi iki veya biraz daha fazla seansta tamamlanır.

İlk seansta kök kanalları içerisindeki enfekte dolgu veya kırık alet çıkartılır, kök kanalları dezenfekte edilir ve içerisine özel bir ilaç yerleştirilip iyileşme süresi gözlemlenir. Bu süreyi takip eden 7-10 gün sonra bu ilaç temizlenir ve iyileşme sağlandıysa kanal tedavisi tamamlanır. Çoğu defa, retreatment işlemi uygulanan üzerine zirkon veya farklı bir malzeme kullanarak kaplanır. Bu işlem dişin kırılmadan korunabilmesi için gerekli olabilir.

Diş hekimliğinde gümüş ve civa içeren amalgam dolguların güvenilir olup olmadığı hususunda pekçok argüman mevcuttur. Amalgam dolgunun tercih oranına bakıldığında herhangi bir Avrupa ülkesinde yasaklanmadığını ancak gelişen teknoloji ile beraber daha az riski olan alternatiflerinin kullanıldığını ifade edebiliriz.  Örneğin Norveç ve İsveç’te, çevre ve insan sağlığına zararları etkileri olduğu öne sürüldüğü için  amalgam dolgu uygulamasına son verilmiştir. Ancak Amerika Birleşik Devletlerinde amalgam dolgu uygulamasına devam edilmektedir.

Doktorlar, sağlık sorunları olan hastalarına yardımcı olmak için genel sağlık rejimlerinin bir parçası olarak ağır metal toksisitesini araştırırlar. Şayet hastanın laboratuar bulguları kanda yüksek seviyelerde civa veya ağır metal bulgusu gözleniyor ve bu da olası bir hastalık nedeni olarak kabul ediliyor ise, amalgam dolguların değiştirilmesi söz konusu olabilir. Amalgam dolgularınızın tıp hekiminiz ve diş hekiminizin ortak kararı sonucu uzaklaştırılması gerekebilir. Aksi taktirde sağlam amalgam dolguların estetik kaygılar ve keyfiyet nedeniyle değiştirilmesi tavsiye edilmemektedir.

Şayet eski amalgam dolgunun değiştirilmesi gerekiyor ise, bu işlem  SMART PROTOKOLÜ (Safe Mercury Amalgam Removal Tecnique-Güvenli Amalgam Dolgu Söküm Protokolü) ile uzaklaştırılmalıdır. İşlem sırasında hastaya tek kullanımlık bone ve önlük ve koruyucu gözlük verilir. Anestezi uygulamasını takiben ağız içerisine lastik bir örtü takılarak dişin ağız ortamından izolasyonu sağlanır. Amalgam dolgunun sökülmesi sırasında açığa çıkan civa buharının solunmasını önlemek için burundan oksijen desteği verilir. Kuvvetli aspiratörler ile ortamdaki civa buharının ve dolgu artıklarının uzaklaştırılabilmesi mümkündür. İşlemin tamamlanmasını takiben hastanın ağzını metal bağlayıcı sıvılarla çalkalaması istenir ve gün içerisinde C vitamini takviyesi yapılır.

Önemle vurgulamak gerekir ise, amalgam dolgularınız sadece gereklilik durumu söz konusu olduğunda, kırıldıklarında veya altlarında yenileyen çürük varlığında değiştirilmelidir.